Sterydy dla osób, które nie miały wcześniej z nimi styczności, kojarzą się głównie ze środkami służącymi budowaniu masy mięśniowej. Tymczasem ich charakterystyka jest znacznie bardziej rozbudowana, a zastosowanie zależne od rodzaju. Na co więc pomagają? W dzisiejszym wpisie odpowiemy na pytanie, czym są i jak działają sterydy.
Co to są sterydy?
Zacznijmy od początku. Czym właściwie są sterydy? Steroidy (bo tak też się o nich mówi) to grupa organicznych związków chemicznych (związków lipidowych), które zawierają charakterystyczny układ cząsteczek zwany rdzeniem steroidowym. Związki lipidowe mogą być pochodzenia ludzkiego lub zwierzęcego. W tym pierwszym przypadku mówi się głównie o hormonach steroidowych, które produkowane są przez nadnercza,
W medycynie i biochemii wyróżnia się różne grupy steroidów, które charakteryzują się różnicami w budowie chemicznej i pełnionych funkcjach. Pod względem budowy możemy podzielić sterydy na kilka kategorii, w tym:
- Pochodne cholestanu – ta grupa obejmuje związki takie jak cholesterol, który jest istotnym składnikiem komórek organizmu. Cholesterol pełni ważne funkcje w organizmie, takie jak produkcja hormonów steroidowych, budowa błon komórkowych i syntezowanie witaminy D.
- Pochodne estranu – są to żeńskie hormony płciowe, takie jak estradiol, które odgrywają kluczową rolę w regulacji rozwoju i funkcjonowania żeńskiego układu rozrodczego. Estradiol jest odpowiedzialny m.in. za rozwój narządów płciowych, regulację cyklu menstruacyjnego i utrzymanie zdrowia kostnego.
- Pochodne pregnanu – do tej grupy należą hormony kory nadnerczy, takie jak kortyzol, który odgrywa ważną rolę w reakcjach stresowych organizmu oraz reguluje metabolizm glukozy i procesy zapalne. Innym hormonem z tej grupy jest progesteron, który wpływa na cykl menstruacyjny, przygotowuje błonę śluzową macicy do implantacji zarodka i utrzymanie ciąży.
- Pochodne androstanu – ta grupa obejmuje męskie hormony płciowe, w tym testosteron. Testosteron pełni istotną rolę w rozwoju i funkcjonowaniu męskiego układu rozrodczego, a także wpływa na rozwój masy mięśniowej, gęstość kości i produkcję czerwonych krwinek.
Sterydy anaboliczne – co to jest?
Sterydy to dość pojemne pojęcie. Zalicza się do nich również tzw. steroidy anaboliczne. Są
to sztuczne substancje chemiczne, które przypominają naturalne hormony płciowe. Dawniej wykorzystywano je w celu leczenia chorób przebiegających m.in. z zanikiem tkanki mięśniowej. Obecnie te substancje stosuje się w celu zwiększenia masy mięśniowej i siły, dlatego często wykorzystuje się je w celach sportowych lub rekreacyjnych. Stosowanie ich w sporcie profesjonalnym jest jednak zabronione, gdyż uznawane są za nielegalny doping.
Co daje stosowanie sterydów?
Steroidy mają różne działania w zależności od rodzaju i celu stosowania. Dla przykładu, kortykosteroidy (grupa hormonów steroidowych, które są syntetyzowane naturalnie przez korę nadnerczy) wykazują działanie przeciwzapalne i immunosupresyjne. Stosuje się je w leczeniu stanów zapalnych i reakcji alergicznych poprzez hamowanie procesów zapalnych.
Stosowanie sterydów anabolicznych może z kolei zwiększać syntezę białek w organizmie, co prowadzi do większego wzrostu tkanki mięśniowej. Stymulują one anabolizm (procesy budowania tkanek) i mogą przyspieszać procesy regeneracji mięśni po intensywnym wysiłku fizycznym.
Co istotne, sterydów nie należy zażywać samodzielnie, bez konsultacji lekarskiej. Dotyczy to zwłaszcza sterydów anabolicznych, które nieodpowiednio dawkowane mogą wywoływać szereg skutków ubocznych. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym kolejnym artykule:
